چکیده: (6023 مشاهده)
کتاب قرارداد سفارش ساخت در فقه و حقوق، تألیف دکتر محمد صادقی، عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی ــواحد قم، از کتابهای خوب و سودمندی است که درباره اینگونه قرارداد و بهتعبیر فقهی، عقد استصناع، نوشته شده است. این عقد بیشتر در فقه عامه مورد بحث واقع شده است و فقهای امامیه، بهجز چند فقیه معاصر، کمتر به آن پرداختهاند.
از مزایای کتاب، بحث مشروح و تفصیلی در زمینه عقد استصناع در فقه و حقوق موضوعه و بررسی ابعاد مختلف موضوع است. کتاب مشتمل بر دو بخش است: در بخش اول، ماهیت حقوقی سفارش ساخت و در بخش دوم، احکام، کاربرد و رویّه قضایی مطالعه شده است. درباره ماهیت قرارداد ساخت، مؤلف از اقوال و نظریههای مختلف (بیع سلم، مقاوله، اجاره، جعاله، بیع خاص و عقد مستقل) سخن گفته و موضوع را در فقه عامه و امامیه و قوانین موضوعه برخی از کشورها، بهویژه مصر، بررسی کرده و خود به نظریه عقد مستقل قائل شده است.
کتاب با روش علمی (توصیفی، تحلیلی و تطبیقی) نوشته شده و حاکی از قوه استنباط و استدلال و توان علمی نویسنده از دیدگاه فقهی و حقوقی است. مؤلف درباره پارهای از مسائل چالشی و مورد ابتلاء روز، مانند بیع سلم، بیع دین به دین و بیع کالی به کالی، بهمناسبت موضوع، وارد بحث شده و پس از تحلیل اقوال و فتاوای فقها و اندیشههای حقوقی، تفسیرها و نظریههایی را برگزیده است که معاملات مردم را حتیالامکان تصحیح و تسهیل میکند و این یکی از مزایای مهم کتاب است.
البته کتاب از پارهای کاستیها و اشکالات شکلی و ماهوی رنج میبرد که در مقاله به آنها اشاره شده است؛ لیکن معایب کتاب در قبال مزایای آن از اهمیت کمتری برخوردار است؛ بهعنوان مثال، مؤلف عقد مقاوله را که در فقه عامه مطرح شده و در حقوق مصر مقررات مفصلی راجع به آن آمده بهعنوان الگویی مناسب برای ایران معرفی کرده که قابل ایراد است؛ وانگهی با نظر مؤلف مبنی بر اینکه قرارداد ساخت یک قرارداد مستقل و در زمره عقود نامعین است سازگار نیست.
بههرحال، مزایای کتاب بیشتر از معایب آن است. کتاب حاضر اثر علمی سودمندی است که حقوقدانان و دانشجویان حقوق و دانشپژوهان حوزهای علمیه میتوانند از آن بهرهمند شوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1394/2/29 | پذیرش: 1394/2/29 | انتشار: 1394/2/29